یادمان شهید زین الدین (دارساوین)

طراح و مجری:

استودیو آرانو

کارفرما:

ستاد مرکزی راهیان نور

نوع پروژه:

یادمانی / طراحی منظر

مساحت:

2500m²

موقعیت:

سردشت

زمان پروژه:

آذر 1397

[ معرفی پروژه ]

یادمان شهید زین الدین (دارساوین) در شهرستان سردشت بین جاده بانه-سردشت در نزدیکی روستای دارساوین واقع شده است. این محل از گذشته میزبان اتفاقات تاریخی متفاوتی بوده است. از درگیری های متعدد بین نیروهای انقلاب و مخالفین در ابتدای انقلاب گرفته تا شهادت شهید زین الدین بر اثر کمین (مطالعه بیشتر).

این پروژه زمانی به ما ارجاع شده که بنای یادمانی (بنای هشت ضلعی گنبد دار) از پیش احداث شده بود. به درخواست ستاد مرکزی راهیان نور کشور، در قالب یک مطالعه جامع و از نگاه بالادستی امکان توسعه یافتن محل برای ایجاد میزبانی زوار راهیان نور را مورد بررسی قرار دادیم. سپس یک طرح توسعه پیشنهادی ارائه دادیم.

روند طراحی

باتوجه به قرارگیری یادمان شهید زین الدین (دارساوین) در حاشیه راه، از همان ابتدای مطالعات امکان ساخت و ساز گسترده برای حفظ ایمنی منتفی شد. از سوی دیگر مطالعات میدانی ما نشان می داد که به دلیل وجود اقلیت های مذهبی مختلف در منطقه و باتوجه به فرهنگ مردم بومی، از هرگونه معماری جانبدارانه و دربردارنده نشان های قومی مذهبی بایستی پرهیز شود. ( که متاسفانه بنای قبلی از این رویکرد پیروی نکرده بود.)

نکته مهم تر در طراحی بناهای یادمانی، حفظ محیط به شکل بکر و دست نخورده با ترکیب بصری زمان رخداد واقعه است. متاسفانه به این مقوله هم از قبل توجه نشده بود. پیش تر بستر تپه ماهوری بکر منطقه در محل قرارگیری سایت، به اشتباه تسطیح شده بود.

طرح نهایی

پیشنهاد نهایی ما برای طرح توسعه، بازگرداندن سایت به سیمای تپه ماهوری پیشین خود بود. قسمت های برآمده به شکل تپه به ما امکان جانمایی یک فضای معماری در زیر خود به منظور تامین برنامه فیزیکی را می داد. خاک برداشت شده از زمین می توانست مجددا روی آن ریخته شود. این خاک مثل یک لایه محافظ چه از نظر ایمنی چه از نظر صوتی و دمایی برای فضای معماری عمل می نماید. این معماری به دلیل جانمایی در زیر خاک و هماهنگ کردن خود با فضای اطراف و زمینه، فاقد هرگونه جانبداری و نشان های قومی و مذهبی است. مزاحمتی نیز از جهت قرارگیری در حاشیه راه ایجاد نمی نماید.

هر کدام از تپه ها همچون یک نظرگاه به منظره های بکر اطراف عمل می کند که نه تنها در ایامی محدود و به دسته ای مشخص از مخاطبین، که به همه مردم منطقه و در کل ایام سال خدمات می دهد.

[ مقایسه قبل و پس از طراحی ]

[ بازخورد نهایی پروژه ]

همانطور که انتظار می رفت باتوجه انجام مطالعات بصورت جامع و اصولی و درنظر گرفته همه پتانسیل ها و آسیب های وضع موجود و ارائه راهکار طراحی منطبق بر واقعیات موجود، پس از ارائه در ستاد راهیان نور، این طرح با استقبال مواجه شد و پس از بررسی های لازم مقرر شد زیرساخت های لازم جهت اجرای پروژه فراهم شود.