ترفندها و اصول طراحی داخلی- استودیو آرانو، مشاوره دکوراسیون داخلی

عناصر و اصول طراحی داخلی (دیزاین)

آشنایی با اصول طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی

طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی به شکلی امروزی شان، از درهم آمیختگی هنر، معماری و سایر هنرها به شکلی مدرن حاصل شده است. در طول تاریخ افراد مختلفی از جمله معماران، هنرمندان، صنعتگران و خرده فروشان، به طور ویژه ای دغدغه کیفیت فضاهای داخلی را داشته اند. هر یک در بازه های زمانی متعدد به طرح ریز فضاهای داخلی مختلف پرداخته اند. این حرفه را می توان فرزند هنرهای دکوراتیو و معماری دانست. علوم بسیاری در کنار هم بدنه این دانش را تشکیل داده اند. علومی همچون صنعتگری و فن ساخت مبلمان و ابزار و وسایل. رنگ شناسی، هنر چیدمان و … .

بنابراین اگرچه طرح ریزی برای فضای داخل، یک حرفه جدید در جهان شناخته می‌شود. اما توانایی‌ها و دیدگاه‌های مرتبط با آن تاریخچه طولانی در طول تاریخ دارند. پس آن را می توان یک حرفه چند رشته ای دانست که،  توانایی های گسترده ای نیاز دارد.

اگر به دنبال دریافت اطلاعات بیشتری در این باره هستید، مقاله ما با عنوان «همه چیز درباره تاریخچه طراحی داخلی» را مطالعه کنید.

در لغتنامه، دکوراسیون  به معنای فن تزیین و چیدمان اشیاء و لوازم تزیینی در یک صحنه است. طبق تعریفی ساده، می توان آن را یک هم‌نشینی برنامه‌ریزی‌شده برای رسیدن به اثر هنرمندانه‌ای از رنگ‌ها، مبلمان و … در یک اتاق یا ساختمان دانست. بروکر و استون یک تعریف جامع‌تر و همه‌جانبه‌تر ارائه می‌دهند: طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی هنر آراییدن فضاهای درونی به گونه ای است که با معماری موجود متناسب باشد. این مقوله با موضوعاتی از قبیل الگو، تزیینات، مبلمان، تجهیزات، نورپردازی و مصالح در ارتباط تنگاتنگ است.

تفاوت‌هایی میان طراحی داخلی و  دکوراسیون داخلی وجود دارد. دکوراتورها معمولاً با سطوح و اشیاء واقع در مکان سروکار دارند. شکل اصلی فعالیت آن‌ها انتخاب و خریداری بر اساس ترکیب‌های سلیقه‌ای است. در سوی دیگر طراحان به کمک هندسه و با دست‌کاری ماهرانه در چگونگی نمایش مصالح یا نحوه ساخت، پیرامون فضای سه‌بعدی تصمیم سازی می‌کنند.

[ بطور کلی این حرفه هنر آراییدن فضای داخل از طریق همنشینی برنامه ریزی شده عناصر دکوراتیو انتخاب شده، بر اساس ترکیب های سلیقه ای و در تناسب با معماری موجود است.]

از دید بسیاری از ما، اموری همچون بازسازی و طراحی داخلی و دکوراسیون کار بسیار ساده ای است و تنها با کمی خوش سلیقگی و انتخاب های درست قابل انجام است.  اما در واقعیت به این سادگی نیست و معمولاً امکان طرح ریزی توسط خودمان فراهم نمی شود. زمانی که هر یک از ما سرخود و بدون دانش و اطلاعات کافی دست به تغییراتی می زنیم؛ علارغم هزینه بالا، نتیجه چندان رضایتبخشی ندارد. باید بپذیریم که برای رسیدن به نتیجه خوب، نکات و اصول مهمی باید رعایت شود. یکی از تاثیرگذارترین این نکات، عناصر و اصول دیزاین است. در قسمت ترفندها برخی از عناصر و اصول دیزاین را به شما معرفی می کنیم.

اگر اصول دیزاین و اصول زیبایی شناسی در فضا به درستی رعایت شود. فضایی مطبوع، گرم و دلپذیر خواهیم داشت. فضایی که هر لحظه از حضور در آن لذت می بریم و احساس راحتی و آرامش در آن به ما دست می دهد. پس دیزاین یک دانش تخصصی است. ممکن است بتوانیم خودمان وارد عمل شویم و تغییرات مثبتی ایجاد کنیم. اما اغلب چون دانش و اطلاعات کافی پیرامون اصول و آیتم های فنی نداریم باعث اتلاف زمان و هزینه می شود. به همین دلیل  باید دیزاین را به دست افراد متخصص و کارشناس بسپاریم یا حداقل از آن ها مشاوره بگیریم. روش های متفاوتی برای «انتخاب یک طراح متخصص» یا پیدا کردن «بهترین شرکت های طراحی داخلی یا بهترین شرکت بازسازی» وجود دارد که ما به شما معرفی می کنیم. اما اگر هنوز به این فکر می کنید که خودتان به تنهایی دست بکار شوید، حتماً مقاله دیگر ما با عنوان «طراحی داخلی توسط خودمان» را مطالعه کنید تا نسبت به همه جوانب آن آگاهی پیدا کنید. 

ترفندها و اصول طراحی داخلی

مشاهده مطلب: بازسازی منزل مسکونی

عناصر و اصول طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی

آیا تا به حال فکر کرده اید که چگونه می توان به یک طرح عالی دست یافت؟ خیلی ساده است. دیزاین مثل یک زبان است. زمانی می توانید با این زبان ناآشنا به طور روان و گویا صحبت کنید که الفبا و دستور زبان آن را بشناسید. درواقع «عناصر دیزاین» و «اصول دیزاین» به ترتیب «الفبا» و «گرامر» این زبان هستند. ما به شما توضیح می دهیم که چگونه می توانید از آنها به طور موثر در کار خود استفاده کنید.

عناصر دیزاین و اصول دیزاین- استودیو آرانو، مشاوره دکوراسیون داخلی

چرا باید از عناصر دیزاین استفاده کنیم؟

امروز طرح ریزی فضای داخل چیزی بسیار بیشتر از انتخاب چند جزء ساده مثل کوسن و پرده و … است. اگرچه این انتخاب ها هنوز اهمیت دارند. اما ما معتقدیم که باید به شکل عمی و هنری به آن پردخته شود. بنابراین برآیند ذهن و احساسات ما باید طوری جهت دهی شود که از هر لحظه بودن در یک محیط لذت ببریم. برای انجام این کار ، طراحان داخلی از ابزارهای هنری خاصی استفاده می کنند که ذهن ما را “فریب” می دهد یا نحوه درک ما از فضاهای داخلی شکل می دهد. این ابزارها همان عناصر و اصول طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی هستند. عناصر دیزاین که همچون الفبای زبان دیزاین عمل می کنند. عناصر دیزاین بدون نظر گرفتن سلیقه، مهارت یا سبک بر نتیجه آن تاثیر می گذارند. 7 عنصر دیزاین داریم. شما هم می توانید از این 7 عنصر برای تزیین خانه یا محیط کاری خود استفاده کنید.

مشاهده مطلب: طراحی نما ساختمان

فضا

می توان فضا را یکی از مهم ترین عناصر، میان عناصر دیزاین نامید. چرا که مهمترین چیزی است که در طرح ریزی محیط داخلی باید درست جلوه داده شود. اگر ترندهای روز دیزاین در دنیا را دنبال کرده باشید. حتما شما هم راجع به ایده «پلان های باز» چیزهایی شنیده اید. این ایده از ایجاد توازن میان فضای مثبت و منفی صحبت می کند. پس به این نکته مهم توجه داشته باشید که همانقدر که به پرکردن و تزیین محیط اطرافتان فکر میکنید، یه ایجاد فضای منفی و باز نیز توجه داشته باشید. 

فضای خالی و بدون تزیین و بدون اشیاء که به یک اتاق احساس باز بودند و تنفس می دهد ، فضای منفی نامیده می شود. فضای پر از تزیین، دکور و چیدمان، فضای مثبت نامیده می شود. شما هم می توانید با ترفندهایی ساده مثل برداشتن دیوارها  و موانع زائد، در فضا احساس باز بودن ایجاد کنید. اینگونه فضایتان نیز بسیار بزرگتر از آن چه هست جلوه می کند. پس در اینجا چالش اصلی شما ایجاد توازن میان پر و خالی  یا شلوغ و خلوت یا فضای مثبت و منفی خواهد بود. اینکه نقطه مناسب این توازن کجا قرار دارد بسته به شما، ابعاد و متراژ، ارتفاع ها و … تفاوت می کند.

خطوط

عنصر دیگری که به درک ما از محیط داخلی کمک می کند خط است. ما سه نوع خط داریم. خط افقی، خط عمودی و خطوط پویا(جنبشی).

خطوط افقی: اگر به دنبال ایجاد حس امنیت، آرامش، دنج بودن و ثبات در محیط اطراف خود هستید بهترین گزینه خطوط افقی هستند. خطوط افقی همچنین به وسیع تر و بزرگتر جلوه دادن فضا کمک می کنند. با این حال دقت داشته باشید، استفاده بیش از حد ار این عنصر فضا را کسل کننده می کند.

خطوط عمودی: خطوط عمودی چشمان را به سمت بالا هدایت می کند. این باعث ایجاد حس بلندی و مرتفع تر بودن فضا می شود. همچنین به فضا حس عظمت می بخشد. اما استفاده زیاد از آن موجب ایجاد حس محصور بودن خواهد شد.

خطوط پویا (جنبشی): خطوط منحنی، زاویه دار و زیگزاگ در این دسته قرار می گیرند. خطوط پویا مدام چشم ما را حرکت می دهد و توجه ما را به جایی معطوف می کند. این خطوط انرژی، هیجان و زندگی را به فضا تزریق می کنند. استفاده بیش از حد آن شاید موجب ایجاد استرس و ناآرامی ذهنی شود.

ترفندها و اصول طراحی داخلی- استودیو آرانو، مشاوره دکوراسیون داخلی

فرم و شکل

مجموعه ای از خطوط در کنار هم شکل و فرم را ایجاد می کنند. شکل دو بعدی و فرم سه بعدی است. شکل ها و فرم ها به دو گونه هندسی (اقلیدسی) یا طبیعی (ارگانیک) تقسیم می شوند.

فرم و شکل های هندسی (اقلیدسی):  حس نظم، ساختارمند بودن، تکنولوژیک و ماشینی بودن و حس مدرن بودن در فضا ایجاد می کنند.

فرم و شکل های طبیعی (ارگانیک): حس سیالیت، آزاد بودن، بومی و طبیعی بودن در فضا ایجاد می کند.

مشاهده مطلب: سبک مینیمال

الگو

به فرم ها و شکل هایی که در کنار هم یک شمایل معنادار درست می کنند، الگو می گویند. درواقع الگوها از تکرار تعمدی شکل ها و فرم ها در کنار هم ایجاد می شوند. الگو یکی از عناصر دیزاین است که در کنار اصول طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی کاربرد زیادی دارد. 

الگوها را می توانید بر روی کاغذ دیواری، پارچه و پنلهای سه بعدی و … در فضای داخلی خود استفاده کنید. الگو ها باعث ایجاد حس حرکت در محیط می شوند. این باعث می شود که چشم ما در محیط خسته نشود و برایمان جذابیت بصری بیشتری داشته باشد. ما معمولا توصیه می کنیم به صورت محدود و روی یک دیوار از فضا از الگو استفاده کنید. زیرا استفاده بیش از حد از آن، جلوه و زیبایی اش را از بین می برد.

ترفندها و اصول طراحی داخلی

نور

نورها به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم می شوند. به استفاده برنامه ریزی شده از نور در فضای داخلی نورپردازی می گویند. نورپردازی حال و هوای یک محیط داخلی را تعیین می کند.

طراحان داخلی با تعیین شکل، ابعاد و محل قرارگیری پنجره ها می توانند میزان متفاوتی از «نور طبیعی» را به محیط وارد کنند. همچون «حس نور» ورودی به کمک انواع پرده، سایبان و … قابل تنظیم است. نور طبیعی شادی بخش می باشد و  به فضای داخلی انرژی می دهد. همچنین میان همه نورها، بالاترین وضوح رنگ را ایجاد می کند.

«نورهای مصنوعی» کاربرد بیشتری دارند. چرا که کاملا قابلیت سفارشی سازی دارند. ما به کمک آن ها می توانیم میزان مشخصی از روشنی یا تاریکی در فضا ایجاد کنیم. به فضا حس سرد بودن یا گرما ببخشیم. روی یک اثر هنری خاص تاکید کنیم. حس دریافتی از فضا را تغییر دهیم یا موود متفاوتی در محیط داخلی ایجاد نماییم.

رنگ

رنگ یکی از تاثیرگذارترین، در عین حال یکی ارزان ترین عناصر دیزاین؛ اما در عین حال سخت ترین ابزار برای کار است. استفاده درست از این عنصر هماهنگ با اصول طراحی داخلی و دکوراسیون بسیار کاربردی است. چرا که نیازمند دانش نحوه استفاده صحیح از آن است. هرکدام از رنگ ها معانی و مفاهیم خاصی دارد و می تواند تاثیر متفاوتی بر دستگاه ادراکی ما بگذارد. به همین دلیل است که رنگ ها می توانند ناخودآگاه، احساسات متفاوتی را القا کنند. از رنگ ها همچنین می توان برای سازماندهی دیزاین و تاکید بر عنصری خاص استفاده نمود.

از سوی دیگر استفاده از رنگ ها در کنار یکدیگر، نمی تواند به دلخواه یا سلیقه ای باشد؛ بلکه قوانین خاصی دارد.  برای استفاده صحیح از رنگ ها در کنار یکدیگر و نوع استفاده از آن ها در فضای داخلی باید با هارمونی رنگ ها آشنایی داشته باشید.

بافت

بافت ابزاری است که میان حس دو سطح مختلف تفاوت ایجاد می کند. ما معمولا بافت یک سطح را به کمک حس لامسه خود درک می کنیم. اما در عین حال به دلیل تجارب حسی قبلی خود به کمک چشم خود می توانیم میان بافت های مختلف تفاوت قائل شویم و آن را درک  کنیم.

بافت این قدرت را دارد که چشم ما را جذب کند و اثر یک سطح را افزایش دهد یا موجب کاهش اثر یک سطح بر چشم ما شود. از آنجایی که بافت یکی از حواس دیگر ما غیر از بینایی را درگیر می کند، می تواند به عنوان یک عنصر حسی در طرح به کار گرفته شود.

ترفندها و اصول طراحی داخلی- استودیو آرانو، مشاوره دکوراسیون داخلی
عناصر دیزاین و اصول دیزاین- استودیو آرانو، مشاوره دکوراسیون داخلی

چرا باید از اصول دیزاین استفاده کنیم؟

7 اصل دیزاین داریم که پایه و اساس همه طرح ها هستند. اصول طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی همچون گرامر یا دستور زبان دیزاین هستند؛ که به ما می آموزند چگونه زبان طراحی را شیوا صحبت کنیم.

تعادل

اولین اصل در اصول دیزاین، تعادل است. منظور از تعادل رعایت وزن بصری فضا است. به این معنی که عوامل بصری باید به طور هم وزن در طرفین فضاهای شما تقسیم شوند. اگر وزن بصری یک فضا به هم بخورد همه چیز نامناسب به نظر می رسد. برای اینکه در دیزاین تعادل را ایجاد کنیم، باید توزیع یکنواختی (نه عینا مساوی) از عناصر در فضا داشته باشیم. منظور از عناصر رنگ ها، فرم ها، بافت ها و … هستند.

تعادل ممکن است به صورت شعاعی یا محوری باشد. تعادل شعاعی، توزیع متناسب عناصر به صورت شعاعی اطراف یک مرکز (در دایره فرضی) است. تعادل محوری، توزیع متناسب عناصر حول یک محور است. همچنین تعادل می تواند متقارن یا نامتقارن باشد. زمانی که عناصر دقیق به شکل یکسان و متقارن توزیع شوند تعادل از نوع متقارن و در غیر اینصورت، نامتقارن است.

ما توصیه می کنیم بیشتر از تعادل نامتقارن استفاده کنید تا چیدمان شما حرفه ای تر جلوه کند. نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنید این است که: وزن بصری عناصر با رنگ های اشباع، فرم های شلوغ و بافت های زبر و خشن بیشتر از سایر عناصر است.

تاکید

اصل تاکید، به ما می گوید که همیشه روی قسمت اصلی و مهم چیدمان باید تاکید شود. در قدم اول می توانیم در چیدمان یک نقطه کانونی انتخاب کرده و عناصر اصلی و مهم را در آن منطقه قرار دهیم. در قدم دوم باید عنصر اصلی کارمان را به کمک عناصری مثل فرم، رنگ، بافت و … متفاوت جلوه دهیم. استفاده همزمان از دو یا چند عنصر مثل نور و رنگ تاثیر کار ما را دوچندان می کند. از تاثیر استفاده از تضاد بین موضوع و زمینه در تاکید غافل نشوید.

ترفندها و اصول طراحی داخلی

تضاد

با استفاده از این اصل هر یک از عناصر دیزاین می توانند برجسته تر شوند و بیشتر به چشم بیایند. اصل تضاد به جذابیت فضا می افزاید. تفاوت میان هرکدام از ویژگی های عناصر دیزاین، تضاد ایجاد می کند. مثلا تفاوت رنگ، تفاوت فرم، تفاوت تیرگی و روشنی و …

استفاده از یک قاب با رنگ مشکی روی دیوار با زمینه سفید و استفاده از کوسن با رنگ مخالف رنگ مبل مثال هایی برای استفاده از اصل تضاد در طرح است.

ریتم

ریتم یکی از مهم ترین اصول طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی است. ریتم برای چشم یک سناریو برنامه ریزی شده فراهم می کند تا همه چیز به ترتیب و بر اساس آن سناریو دیده و درک شوند. ریتم مثل موسیقی در فضا پیوستگی ایجاد می کند.

روش های مختلفی برای طرح ریزی یک سناریو ریتمی در فضا وجود دارد. مثلا ایجاد حرکت رفت و برگشتی چشم بین دو نقطه متقابل هم (تقابل). یا یک جریان بدون وقفه برای چشم از یک نقطه به نقطه دیگر(گذار). یا تبدیل تدریجی عناصر از یک طیف و حالت به طیف یا حالت دیگر (طیف).یا تکرار یک عنصر در چند نقطه با فواصل مشخص (تکرار)

ترفندها و اصول طراحی داخلی

مقیاس و تناسبات

منظور از مقیاس، رعایت ابعاد و اندازه های مناسب یک شیء است. مثل مقیاس صحیح برای ارتفاع یک دیوار، حداقل ابعاد یک سرویس بهداشتی و …

منظور از تناسبات، رعایت نسبت های مناسب میان دو شیء مختلف نسبت به یکدیگر هستند. مثلا تناسب صحیح میز جلو مبلی نسبت به اندازه خود مبلمان باید طوری باشد که نه بیش از حد کوچک بنظر برسید یا بیش از اندازه بزرگ باشد. همچنین تناسبات در مورد نسبت های طولی و عرضی یک شیء به یکدیگر نیز قابل استفاده است. مثلا اگر نسبت طول به ارتفاع یک دیوار برابر اندازه 1.618 (یعنی تناسبات طلایی) باشد، زیباتر بنظر می رسد. رعایت تناسبات صحیح مبلمان نسبت به فضا نیز یکی از اصول مهم طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی است که اهمیت بالایی دارد.

جزئیات

جزئیات را می توان تکمیل کننده اصول طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی دانست. ظرافت طرح به انتخاب دقیق رنگ ها، پارچه ها، مواد، سبک ها و محصولات مورد استفاده بستگی دارد. هنگام تزئین یا طرح ریزی، توجه به جزئیات بسیار مهم است. به طور طبیعی، مبلمان و رنگ بیشترین نقش را ایفا می کنند. اما کوچکترین جزئیات هستند که تفاوت متمایزی بین یک فضای داخلی جذاب و یک فضای خسته کننده ایجاد می کنند.

مشاهده مطلب: هارمونی های رنگی

هارمونی و وحدت

هارمونی و وحدت آخرین و شاید یکی از مهمترین اصول طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی است که آن را تکمیل و در آن انسجام ایجاد می کند. وقتی چند عنصر مشابه به درستی با هم ترکیب شوند، وحدت ایجاد می شود. به ربط دادن چیزهای مختلف در طرح  به گونه ای که جدا از هم بنظر نرسند، هارمونی می گویند. هارمونی زمانی ایجاد می شود که بنظر می رسد همه چیز به هم تعلق دارند.

ایجاد شباهت میان چیزهای مختلف در محیط داخلی از طریق ایجاد شباهت در عناصر دیزاین اتفاق می افتد. برای مثال می توان به راحتی با انتخاب یک رنگ مشابه در کوسن، پارچه پرده و یکی از دیوارهای فضای داخلی، بین آن ها هارمونی ایجاد کرد. 

ترفندها و اصول طراحی داخلی- استودیو آرانو، مشاوره دکوراسیون داخلی

مشاهده مطلب: اصول چیدمان مبلمان

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پیمایش به بالا